Joanna Olczak-Ronikier (1939- ) – polska pisarka i scenarzystka, współzałożycielka kabaretu Piwnica pod Baranami. W 1994 napisała monografię Piwnica pod Baranami, a w 1998 biografię twórcy tego kabaretu – Piotra Skrzyneckiego. Jest też autorką sztuki Ja-Napoleon, wystawionej w Teatrze Dramatycznym w Warszawie w 1968, oraz scenariusza widowiska teatralnego Z biegiem lat, z biegiem dni…, granego w Starym Teatrze w Krakowie w reżyserii Andrzeja Wajdy (1978) i zekranizowanego w 1980 dla potrzeb telewizji.
Za książkę W ogrodzie pamięci (2001), opowiadającą o dziejach własnej rodziny otrzymała Nagrodę Literacką Nike 2002 a w październiku Nagrodę Krakowska Książka Miesiąca. W roku 2011 nakładem wydawnictwa W.A.B. ukazała się książka Korczak. Próba biografii, za którą autorka otrzymała Nagrodę Klio oraz była nominowana do Nagrody Literackiej Nike 2012. W 2013 otrzymała nagrodę im. Jerzego Turowicza.